Página Inicial » GMPTL » Notícia

Komemorasaun Loron Internasionál Feto 2014

 

Iha 6 no loron 7 Marsu tinan 2014, ho suporta husi Centro de Formação e Informação sobre Igualdade de Género (CEGEN), Grupo das Mulheres Parlamentares de Timor-Leste (GMPTL) realiza simultaneamente eventu importante rua atu selebra Loron Mundial Feto iha distritu Bobonaro no Cova-Lima. Aktividades rua neʼebé realiza mak: CERTAME neʼebe realiza iha loron 6 Marsu tinan 2014 no semináriu neʼebe realiza iha loron 7 Marsu tinan 2014. Objetivu husi atividade Certame (Cerdas Cermat) neʼe: atu aumenta koñesimentu no sensibiliza alunus sira kona-ba kestaun sira relasianadu ho progresu igualdade jéneru, enkuadramentu legál no matéria sira husi igualdade jéneru inklui Constituisaun RDTL, história nasionál no internasionál relasiona ho papel feto; no atu motiva alunus sira kona-ba sira nia krítika intelektuál, kapasidade no kriatividade rasik. Partisipante ba CERTAME mak alunus sira husi Eskolas Sekundárias iha distritu Bobonaro no Cova-Lima.

 

Aktividade iha loron daruak, loron 7 Marsu tinan 2014, mak semináriu nasionál ho tema "Igualdade entre feto no mane nuʼudar susesu ba famíliá, komunidade no estadu". Ho objetivu atu fahe informasaun ho komunidade kona-ba importansia igualdade iha direitus no igualdade ba asesu iha oportunidade hotu iha vida sosial, ekonomia, polítika no foti desizaun, espesifikamente asesu feto sira nian ba justisa, inklui rezolusaun ba kazus violénsia doméstika iha prosesu legál formal. Representante sira husi membru GMPTL no Deputadus balun, estudantes husi ensinu sekundáriu, Diretor Eskola sira, VPU distritál no Polísias Nasionál, organizasaun sosiedade sivil, organizasaun feto (FOKUPERS), líderes komunitárius, instituisaun governu hanesan CNE iha distritus, SEFOPE, Ministério Saúde, Hospitál Referál, UN Women, UNFPA (Sr. John Hyde JP, Vice-Diretor Fórum Aziátiku ba Parlamentares kona-ba Populasaun no Dezenvolvimentu), feto no mane husi komunidade mak Partisipa iha semináriu.

 

Durante semináriu, identifika dezafius balun mak hanesan: 1) limitasaun rekursu humanus ba VPU, FOKUPERS no Procuradoria atu atende vítima sira; 2) falta transporte ba VPU tamba VPU tenke depende ba Unidade Investigasaun nian; 3) motorizada ne’ebé fornese ba VPU latuir kondisaun VPU sira nian tamba maioria VPU mak feto; 4) kondisaun estrada ne’ebé ladiak; 5) komunidade uza numeru urjensia 112 hodi ameasa VPU. Dezafius sira ne’e mak teri-netik membru rede-referal iha distritu atu halo servisu ho efisiensia hodi hatan ba vítima violénsia bazeada ba jéneru inklui vítima violénsia doméstika.

 

Tamba ne’e, membru rede-referal rekomenda ba: 1) Ba parlamentu: bele monitoriza no verifika ho instituisaun governu relevante konaba alokasaun orsamentu transporte ba VPU; 2) Ba parlamentu no governu: atu halo polítika ida para VPU bele sai unidade ketak ida; 3) Ba governmu: i) SEPI atu halo revizaun ba kritériu ne’ebé difikulta feto rural atu asesu ba fornesimentu fundus husi SEPI ba grupu feto rural; ii) SEPI atu sosializa Lei Kontra Violénsia Doméstika to’o iha baze.


GMPTL apela ba partisipante sira katak valor igualdade tenke praktika hahu husi uma laran wainhira fen no lain fahe servisu uma laran, kaer knar uma laran hanesan, no foti desizaun hamutuk ba familia nia moris. Se oan feto no oan mane hetan tratamentu hanesan iha uma laran, sira sei hatutan valor igualdade ne’e to’o iha sosiedade. Ho nune’e, susesu iha igualdade iha uma laran, sei fo impaktu mos ba susesu igualdade iha sosiedade no estadu.



Ligasaun Info Parlamentar Kontaktu

Rede Feto Timor-Leste

Rua : Formosa

UNFPA

Telefone: (+670) 3323884

UNWOMAN

Fax: (+670) 3323884

UNDP Timor-Leste

Email: info@parlamento.tl

Blog Salurik

 

Blog Rede Feto